| |
To pojawi się na zaliczeniu
AGIL,Definicja sytuacji,Co oznacza system,Metoda typów idealnych,Webber o kapitaliźmie,Siemmel,Parsons(funkcjonalizm),
Durkhaim,Interakcjonizm.
W funkcjonalizmie Talcotta Parsonsa każdy system społeczny, aby przetrwać, musi realizować cztery podstawowe funkcje. Są to kolejno:
A adaptation, czyli adaptacja,
G goal attainment, czyli osiąganie celów,
I integration, czyli integracja wewnętrzna,
L latency, co tłumaczy się jako system podtrzymywania wzorów i redukowania napięć.
Systemy społeczne w koncepcji Parsonsa są systemami całościami wyodrębnionymi ze środowiska zewnętrznego i różnią sie wyraźnie. Są całościami zamkniętymi, nie zaś otwartymi sieciami. Zadaniem każdego systemu jest przetrwanie. Każdy poziom systemu wykształca swoje podsystemy.
A - to system ekonomiczny,
G - to system polityczny,
I - to system społecznej wspólnoty,
L - to system kulturowy.
Systemy te są zhierarchizowane. Niżej położone zapewniają wyższym energię, zasoby, środki. Wyżej położone niższym zapewniają kontrolę. Każda funkcja pociąga za sobą wyspecjalizowane podsystemy - każdy z nich jest jednocześnie systemem, ze wszystkimi tego konsekwencjami. Człowiek poprzez instytucjonalizację przyswaja sobie reguły, które z punktu widzenia systemu są optymalne do realizacji celu. Nie likwiduje to naszej wolnej woli - w ramach systemu. Częstym zarzutem wobec funkcjonalizmu jest tworzenie przesocjalizowanej koncepcji człowieka- skupia uwagę tylko na uspołecznionych cechach jednostki, podczas gdy człowiek nie składa się tylko i wyłącznie z cech społecznych.
Definicja sytuacji
Definicja sytuacji to pojęcie wprowadzone do socjologii przez Williama Thomasa oznaczające, iż każda jednostka dokonuje działania poprzez interpretację, zazwyczaj nie uświadamianą, sytuacji, w jakiej się znalazła. Zdefiniowanie sytuacji zależne jest od jej percepcji oraz wartości, jakie jednostka posiada. Dla osób biorących udział w interakcji mogą istnieć różne definicje sytuacji, w zależności od ich sytuacji społecznej. Problem ten był szczegółowo analizowany m.in. przez Ervinga Goffmana. Podczas interakcji definicje sytuacji upraszczane są przez tworzone fasady, dostarczające podstawowych elementów definicji sytuacji.
definicja sytuacji - (ang. definition of the situation), sposób postrzegania i oceniania rzeczywistości społecznej przez jednostkę lub grupę, wyznaczający podejmowane działania. Termin wprowadzony do socjologii przez Williama I. Thomasa oraz Floriana Znanieckiego dla określenia ogółu warunków (zarówno obiektywnych, jak i subiektywnych) wpływających na wybór rodzaju działań i zachowań podmiotu. "Każda konkretna działalność jest rozwiązaniem sytuacji." Działania zależą wiec od sposobu zdefiniowania przez podmiot sytuacji, w jakiej się on znajduje.
W pojęciu "definicja sytuacji" nie chodzi, zatem o odpowiedź na pytanie, „co to jest sytuacja?", chociaż W.I. Thomas i F. Znaniecki podają takie określenie, lecz głównie o to, w jaki sposób podmiot definiuje sytuację, w której się znalazł. Przykładowo, określone zachowanie drugiej osoby jednostka traktować może jako zachowanie wobec niej wrogie lub jako przyjazne (np. jako żart). Zależnie od interpretacji tego zachowania, a więc od przyjętej definicji sytuacji, dalsza reakcja jednostki przebiegać będzie w odmienny sposób.
Jak wskazuje W.I. Thomas: "Każdy samozdeterminowany akt zachowania poprzedzony jest zawsze stadium badania i zastanawiania się, które nazwać możemy definicją sytuacji. W istocie rzeczy od definicji sytuacji zależą nie tylko konkretne czyny, stopniowo cała polityka życiowa i osobowość samej jednostki kształtuje się jako wynik serii takich definicji."
Tworzenie definicji sytuacji dokonywać się może spontanicznie, z uwzględnieniem specyficznych cech konkretnej sytuacji postrzeganej przez podmiot, lub w wyniku wykorzystania gotowych definicji, jakich dostarcza społeczeństwo. Zadanie podmiotu polega wówczas na zaklasyfikowaniu danej sytuacji do określonej kategorii. Pojecie "definicja sytuacji" ujmowane jest, zatem w 2 znaczeniach: 1) w ujęciu podmiotowym – jako sposób interpretacji przez działający podmiot sytuacji, w której się znajduje; 2) w ujęciu kulturowym lub społecznym - jako określony przez kulturę bądź społeczeństwo sposób postrzegania i interpretacji podobnych sytuacji. Definicja sytuacji w ujęciu kulturowym staje się częścią definicji sytuacji podmiotu. Dokonuje się to w wyniku procesu socjalizacji, polegającego w tym przypadku na uczeniu się sposobów definiowania sytuacji. "Zdefiniowana sytuacja obejmuje wspólne dane ludzkiego doświadczenia, zaobserwowane fakty obecne i przewidywane fakty przyszłe; wybór i ocena owych danych przez definiującego, obserwacja i antycypacja faktów, ich ocena jako pożądanych lub niepożądanych, są kulturowo uwarunkowane i przekazywalne innym ludziom." (F. Zaniecki).
Podobne znaczenie do pojęcia definicji sytuacji ma termin "dynamiczne oszacowanie" (dymanic assessment) wprowadzony przez Roberta M. McIvera. Jest on jednak w socjologii rzadziej używany. Również pojęcia "znaczenie" Maxa Webera oraz "orientacja" (orientatio) Talcotta Parsonsa wykazują zbieżność z pojęciem "definicja sytuacji".
Znaczenie koncepcji definicji sytuacji w wyjaśnianiu socjologicznym polega na tym, że jednostka nie jest traktowana tylko jako istota reaktywna, której zachowanie można wytłumaczyć wyłącznie przez odwołanie się do oddziaływań środowiska. W tych samych warunkach obiektywnych, w zależności od sposobu zdefiniowania sytuacji, zachowanie może przebiegać całkowicie odmiennie. Uwzględnia się tu, zatem wpływ "czynników subiektywnych" na zachodzące obiektywnie zachowania, a w konsekwencji także na procesy społeczne. "Sadzimy, iż każda sytuacja winna być studiowana przez badacza tak, jak doświadcza jej poszczególna jednostka ludzka posiadająca świadomość tej sytuacji. Dla uniknięcia nieporozumień proponujemy odróżnienie sytuacji w tym rozumieniu od obiektywnych warunków, w jakich jednostki ludzkie żyją i działają. Jednostka mająca do czynienia z pewną sytuacją może nie brać pod uwagę warunków, które – wzięte pod uwagę – radykalnie zmieniłyby jej koncepcję sytuacji; często też uwzględnia fakty nie będące częścią warunków obiektywnych. Nawet w przypadku fałszywego (błędnego) zdefiniowania sytuacji, ta przyjęta definicja - w wyniku podjętych działań - powoduje pewne realne następstwa. "Jeśli ludzie definiują sytuacje jako rzeczywiste, to stają się one sytuacjami rzeczywistymi w swoich konsekwencjach." (R. Merton). To twierdzenie W. Thomasa stanowi podstawę mechanizmu samospełniających się przepowiedni.
Sposób wyjaśniania działań podmiotowych zawarty w koncepcji "definicji sytuacji" stanowi istotny element wielu humanistycznych nurtów współczesnej socjologii, m.in. socjologii fenomenalistycznej i etnometodologii, interakcjonizmu i in.
Metoda typów idealnych
|
|