| |
Człowiek-Jest bytem o 2 wymiarach materialnym i duchowym.jest istotą rozumną ma duszę.
Kryteria duchowości-człowiek jest wewnątrz przyrody(tzn.immanentny)ale jesy także transcendentny czyli przekracza świat materii.3 kryteria duchowości które wyróżniają nas ze świata materii:
1.rozumność-tylko człowiek ma dyspozycje do poznawania światanatury i świata społecznego
2.-wolność-dobro z którego bardzo trudno korzystać,granica naszej wolności przebiega tam gdzie zaczyna się dobro drugiego człowieka
3.społeczność-człowiek nie może istnieć poza społecznością,tylko w kontakcie z drugim człowiekiem powstaje kultura
Klasyfikacja wartości wg.Maxa Schelera
1.Hedonistyczne(doznania cielesne,dajemy upust swoim instynktom,popęndom)
2.Witalne(zdrowie,siły witalne)
3.Duchowe: -poznawcze(prawda,intelekt,narzżdzia poznawcze), etyczne (dobro,moralność dot.naszego postępowania),estetyczne(piękno,umiejętność odbioru piękna)
4.religijne- boskość, świętość (w hierachii wartośći są wyższe w stosunku do innych)
Prawo naturalne-zasady kierujące życiem człowieka.Zwolennicy mówią że jest ono wspólne wszystkim kulturom.Jest trwałe,oparte na naturze.Broni ludzkiej godności,prawa do pracy,prawa do życia.Źródeł tego prawa należy upatrywać w Bogu.
Religia-niezależnie od wiary jest to relacj a pomiędzypodmiotem(człowiek) a rzeczywistością religijną (Bogiem)
Teizm-pogląd zkładający istnienie bytu najwyższego
Ateizm-postawa negująca istnienie bytu najwyższego
Państwo-
Relatywizm -stanowisko utrzymujące że nie ma stałych norm i zasad.(róbta co chceta)
Etyka-refleksja nad postępowaniem
Postmodernizm-prąd myślowy odwołujący się do ważnych postawetycznych.Posstmodernista powie że nie trzeba się odwoływać do tradycjinie ma niczego trwałego,łączy się z relatywizmem.
Materializm konsumpcyjny-stanowisko sprowadzające wszystko do materii.
Kultura-działalność człowieka będąca wynikiem pracy jego rozumu.Kulturę postrzegamy od strony podmiotowej (mojego wnętrza rozwój i pielęgnowanie życia wewnętrznego,której rezultatem jest nasza osobowość,wrażliwość)
Oraz przedmiotowej wytwory działąń ludzkich,skarbiec dóbr kultury(zamek królewski,malarstwo,,tradycja)
Główne dotkryny społeczno - polityczne świata:
-konserwatywna
-chrzescijańsko –demokratyczna(chadecja)
-liberalna
-socjaldemokratyczna
-narodowa
-agrarystyczna
Konserwatyści nie podzielają poglądu że z życia człowieka i życia społecznego da się wyeliminować zło.Zatem jednostka ludzka nigdy nie będzie doskonała.Niezależnie jakie warunki zewnętrzne będą decydowały o ich postępowaniu.Człowiek musi musi odnosić się do norm i autorytetów.Ludzie są równi wobec siebie jedynie wobec wymiaru etycznego.Społeczeństwem musi rządzić zasada ciągłości.Człowiek jest ograniczony całością.
Wspólnota jest nadrzędna wobec jednostki.Społeczeństwo ze swej zasady jest hierarchiczne.
Istniejące instytucje powinny ucieleśniać mądrość i doświadczenie pokoleń.Tradycja ma być przekazywana z pokolenia na pokolenie i ma być podstawowym spoiwem społecznym.Ma gwarantować ład społeczny.Zmiany powinny być przeprowadzane ewolucyjnie.Ma być ciągłość pomiędzy przeszłością – teraźniejszością a przyszłością.Są wrogami rewolucji.
Opowiadają się za demokracją parlamentarną. Ustrój gospodarczy ma się opierać na prawach rynku.Właśność prywatna jest święta.Wartości: religia,rodzina ,rola tradycji i dziedzictwa narodowego.Występują przeciwko kulturze masowej.
Chadecja – Opiera się na katolickiej nauce społecznej(część myśli chrześcijańskiej która odnosi się do społeczeństwa)Przyjmuje teistyczny porządek świata,istnienie ponadczasowego prawa.Prawo naturalne-odbicie pewnego porządku.Przyjmuje magisterium kościoła.Myśl neotomistyczna.Wartości i normy nie podlegają relatywizacji..Akcentuje godność osoby ludzkiej.Ustrój parlamentarny,gospodarka rynkowa z umiarkowaną ingerencją państwa.Człowiek powinien tak żyć by bardziej być niż mieć.
Wartości światopoglądowe Chrześcijańskiej Demokracji(Chadecji)
Z punktu widzenia chrześcijańskiej demokracji człowiek postrzegany jest jako członek wielu wspólnot, z których najważniejsza jest rodzina, następnie wspólnota lokalna (wiejska, sąsiedzka, gminna itd.), wspólnota narodowa, a także wspólnoty religijne, kulturalne, zawodowe i inne. Podstawą postępowania jednostki powinny być wartości moralne, które nie powinny podlegać relatywizacji, to znaczy nie zależą od sytuacji i warunków, lecz powinny być traktowane jako wartości absolutne, na nich opiera się całe życie społeczne. Dla chrześcijańskich demokratów istotną wartością jest człowiek stworzony przez Boga na jego obraz i podobieństwo, wyposażony w wolność, świadomość i elementarne prawa, z których istotne jest prawo do życia od poczęcia do naturalnej śmierci. Wśród priorytetowych wartości wymienia się - obok poszanowania życia i instytucji rodziny - także pracę, własność prywatną, solidarność i odpowiedzialność. Zasady solidaryzmu społecznego i dobra wspólnego powinny być zaporą przed egoizmem klasowym. Krytyce poddawany jest konsumpcjonizm jako postawa, która prowadzi do pogoni za dobrami materialnymi, jednocześnie do wypaczenia i zredukowania godności ludzkiej.
Liberalizm –wywodzi się z myśli oświeceniowej.Żródłem prawa naturalnego jest człowiek.Przysługują mu prawa.Akcentuje indywidualizm,szczególne miejsce zajmuje jednostka.Wszyscy są wolni i równi wobec prawa.Człowiek musi mieć swobodę rozwoju inicjatyw.Akcentuje słabość człowieka i jego egoizm.Istnieje ich zysk,nie ma altruizmu.
Demokracja parlamentarna,.Zredukowanie roli państwa do „nocnego stróża „.Funkcja państwa sprowadza się do zabezpieczenia prawodawstwa,,swobody działąnia jednostki,zapewnienia bezpieczeństwa
Są 2 modele państwa :socjalnego i liberalnego.Własność prywatna,swoboda inicjatywy,poddanie decyzji ekonomicznych prawom rynku.
Socjaldemokracja- nurt szeroko rozumianego socjalizmu:
1 nurt komunizm ,drugi reformistyczny albo socjalistyczny (nurt powolnych reform)
Monizm polityczny i gospodarczy.W społeczeństwie istnieją 2 klasy które są ze sobą w konflikcie:ci co posiadają i ci co pracują.Przyczyna tego tkwi we własności prywatnej,która jest przyczyną nierówności społecznej.Socjaldemokraci mówią o powolnych zmianach,komuniści o rewolucji.Obecna socjaldemokracja stanowi zabezpieczenia społeczne dla niektórych warstw.Państwo jest potrzebne by bronić słabszych.
Myśl narodowa- (koniec lat 80 XIX wieku) (SND,Liga Polska,Dmowski Popławski)Trzeba mówić po polsku,uczyć się historii polski,trzeba być katolikiem,ważna jest rodzina.1905 Piłsudki mówił że zagrożenie jest ze strony Rosji,Narodowcy że ze strony Niemiec.
Myśl agrarystyczna –najważniejsze jest rolnictwo.Agraryzm - pisząc nader skrótowo - był ideologią zasadzającą się na przekonaniu o ogromnej wartości kultury ludowej, uprawy roli i życia wiejskiego. Osobowość mieszkańca wsi kształtowały wg nich trzy podstawowe czynniki: praca na roli w ciągłej styczności z siłami przyrody, samodzielne prowadzenie gospodarstwa oraz życie we wspólnocie składającej się z ludzi o podobnym stylu życia i systemie wartości. W efekcie chłopi stanowili warstwę cechującą się szczególnie cennymi przymiotami: zrozumieniem istoty przyrody i szacunkiem wobec jej praw, indywidualnością i samodzielnością, solidarnością grupową i poczuciem współodpowiedzialności za los innych, pracowitością, niechęcią wobec pochopnych i nieprzemyślanych posunięć.
|
|
